1. Trwają prace nad nowymi zasadami opodatkowania budowli

Ministerstwo Finansów pracuje nad nowymi zasadami opodatkowania budowli podatkiem od nieruchomości.

Konieczność przeprowadzenia prac legislacyjnych była podnoszona w praktyce od dawna. Bezpośrednią przesłanką ich rozpoczęcia był ubiegłoroczny wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie SK 15/21. Trybunał zakwestionował prawidłowość definicji, które mają zastosowanie w podatku od nieruchomości i pozostawił ustawodawcy 18 miesięcy na przygotowanie nowej definicji budowli.

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministerstwa Finansów z pytaniem o stan zaawansowania prac. W odpowiedzi Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że:

• toczą się prace nad wprowadzeniem autonomicznej definicji budowli dla celu podatku od nieruchomości, odrębnej od definicji zawartej np. w prawie budowlanym;
• MF dostrzega niekonsekwencję dotyczącą aktualnego schematu opodatkowania garaży wielostanowiskowych w budynkach mieszkalnych, podjęło więc prace w celu ujednolicenia zasad ich opodatkowania;
• zakres i szczegółowy harmonogram prac nie został ujawniony, niemniej zasadniczo planowane jest opublikowanie nowelizacji przepisów najpóźniej do końca listopada bieżącego roku.

Najprawdopodobniej już wkrótce pojawi się projekt nowelizacji przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, który zostanie przekazany do konsultacji społecznych. Warto więc monitorować prace legislacyjne w tym względzie i brać czynny udział w konsultowaniu przygotowanych rozwiązań.

2. Czy spółka prowadząca hotel jest spółką nieruchomościową?

Zbliża się termin na złożenie przez spółki nieruchomościowe oraz ich wspólników informacji wymaganych przez Ustawę o CIT. Tymczasem nie ustają spory dotyczące zakresu tego obowiązku.

Czy obowiązek składania informacji ma spółka prowadząca działalność hotelową? Ustawa o CIT definiuje spółkę nieruchomościową między innymi poprzez przesłankę określonej struktury przychodów. Niekiedy o statusie podatkowym decyduje więc przekroczenie limitu 60% udziału przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze w całości przychodów spółki.

Działalność hotelowa nie jest wprawdzie najmem lub dzierżawą, ale może jest świadczeniem o podobnym charakterze – taki pogląd można często spotkać w interpretacjach prawa podatkowego. Pogląd odmienny zaś zwykle prezentują sądy administracyjne. W wyroku z 19 marca 2024 r. potwierdził to WSA w Gdańsku (sygn. I SA/Gd 43/24). Sąd podkreślił, że usługa hotelowa ma inny charakter, co potwierdzają także przepisy odrębnych ustaw regulująca działalność hoteli. Przychody z działalności hotelowej nie są więc uwzględniane w powyższym limicie.

Wyrok sądu wpisuje się w linię korzystnych dla podatników orzeczeń sądów administracyjnych. Nie przekonują one jednak administracji podatkowej, a ryzyko sporu wciąż istnieje. Dowodem tego jest niedawna interpretacja indywidualna prawa podatkowego, w której ponownie usługi hotelowe uznane zostały za świadczenia „o podobnym charakterze”- sygn. 0111-KDIB1-2.4010.724.2022.2.EJ z 7 marca 2024 r.

Nie dopełnienie obowiązków informacyjnych może być przedmiotem sankcji i kar przewidzianych w kodeksie karnym skarbowym. Spór dotyczący statusu podatnika jako spółki nieruchomościowej ma więc istotne znaczenie praktyczne. Warto zastanowić się jak zarządzić ryzykiem podatkowym w tym względzie.

3. Korekta odliczenia VAT, gdy transakcja nie dochodzi do skutku

Prawo do odliczenia VAT może być niekiedy zrealizowane przed dokonaniem transakcji opodatkowanej, jeżeli wpłacona jest zaliczka na poczet tej transakcji. Wówczas powstaje obowiązek podatkowy w VAT w stronie sprzedawcy, co jest jednym z warunków odliczenia VAT przez nabywcę.

Co się zaś dzieje w sytuacji, w której do transakcji nie dochodzi? Zaliczka powinna zostać zwrócona oraz powinna zostać wystawiona faktura korygująca. Nie zawsze jednak taki schemat działania jest zachowywany, w szczególności jeżeli strony transakcji pozostają w sporze. Pojawia się wówczas dylemat czy dokonywać korekty podatku naliczonego, a jeżeli tak – to kiedy.

Taką wątpliwość przedstawił podatnik we wniosku o wydanie interpretacji do Krajowej Informacji Skarbowej. Wskazał, że wpłacił zaliczki na poczet sprzedaży nieruchomości, ale transakcja nie doszła do skutku. Umowa przedwstępna uległa rozwiązaniu, ale nie nastąpił zwrot wcześniej wpłaconych kwot, a ich egzekucja w postępowaniu komorniczym pozostała nieskuteczna. Niedoszły sprzedawca po dwóch latach od rozwiązania umowy wystawił jednak faktury korygujące i wysłał je kontrahentowi.

Wnioskodawca, który wcześniej odliczył naliczony VAT, twierdził, że wobec braku zwrotu zaliczek nie ma podstaw korygowanie dokonanego odliczenia. Inny pogląd w tej sprawie wyraził jednak Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (interpretacja z dnia 14 marca 2024 r. sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.17.2024.2.RG). Organ podatkowy uznał, że skoro transakcja podlegająca opodatkowaniu nie dojdzie do skutku, to odliczony wcześniej podatek musi być skorygowany. Jest to bowiem równoznaczne ze zmianą prawa do odliczenia, o której mowa w art. 91 ust. 7d ustawy o VAT. Dyrektor KIS powołał się w tym względzie na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE. W interpretacji stanowisko wnioskodawcy zostało więc uznane za nieprawidłowe.

Warto zwrócić uwagę, że Dyrektor KIS nie uznał za istotną kwestię faktur korygujących. Już sam fakt rozwiązania umowy przedwstępnej jest wystarczającą przesłanką dla uznania, że prawo do odliczenia naliczonego VAT ulega zmianie, a dla korekty rozliczeń nie są potrzebne żadne faktury korygujące. Korekta powinna więc być dokonana tym momencie. Nie zawsze jednak możliwe jest tak jednoznaczne ustalenie momentu odstąpienia od realizacji transakcji. Warto więc każde rozliczenie tego rodzaju oceniać odrębnie.