Dnia 18 października 2022 r. Ministerstwo Finansów opublikowało projekt ustawy, który wprowadza zmiany w opodatkowaniu tzw. „opłatą od małpek”, czyli opłatą od wyrobów alkoholowych sprzedawanych w opakowaniach nieprzekraczających 300 ml oraz w opłacie cukrowej, czyli opłacie od napojów słodzonych i energetyków.

Projekt ustawy wprowadza zmiany w:

• ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
• ustawie o zdrowiu publicznym,
• ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.

Poniżej prezentujemy katalog najważniejszych informacji o projekcie.

I. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi – zmiany w zakresie opłaty od ,,małpek”.

1. Najistotniejszą zmianą jest wprowadzenie zasady, zgodnie z którą każdy przedsiębiorca dokonujący obrotu napojami alkoholowymi w opakowaniach jednostkowych o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml, u którego powstał obowiązek zapłaty opłaty albo w przypadku, gdy obowiązek ten powstał wcześniej u innego przedsiębiorcy, będzie zobowiązany przekazać nabywcy wraz z fakturą dokumentującą obrót takimi napojami, informację o braku obowiązku zapłaty opłaty za zezwolenie z tytułu zaopatrzenia w takie napoje. Ustawa określi minimalny zakres danych, jakie powinien zawierać przekazywany dokument.
2. Równie istotne jest doprecyzowanie, że obowiązek zapłaty opłaty wynikający z zaopatrzenia powstaje w dniu:
   a) wydania napojów alkoholowych innemu przedsiębiorcy posiadającemu zezwolenie na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, w tym również, gdy przedsiębiorca ten posiada jednocześnie zezwolenie na obrót hurtowy napojami alkoholowymi;
   b) przemieszczenia napojów alkoholowych do własnego punktu sprzedaży detalicznej.
3. Przewiduje się wprowadzenie możliwości złożenia jednej informacji ALK (Informacja w sprawie opłaty za zezwolenie na obrót hurtowy napojami alkoholowymi w opakowaniach do 300 ml) łącznie w odniesieniu do wszystkich posiadanych zezwoleń (na obrót hurtowy, na wyprzedaż). Sam formularz ALK również ulegnie modyfikacjom.
4. Projekt ustawy wyłącza możliwość nałożenia kary za nieterminowe wykonanie obowiązku złożenia informacji lub zapłaty opłaty, w sytuacji, gdy toczy się wszczęte przez przedsiębiorcę postępowanie w sprawie ulgi w spłacie opłaty. Ponadto, projektowane zmiany określają przypadki, gdy dodatkowa opłata nie będzie pobierana.
5. Projektodawca wprowadza rozwiązania mające ułatwić przedsiębiorcom szybkie odzyskanie opłaty w części naliczonej od zwróconych napojów alkoholowych.

II. Ustawa o zdrowiu publicznym – zmiany w zakresie opłaty „cukrowej”.

1. W zakresie opłaty cukrowej zdecydowanie najistotniejszą zmianą jest przeniesienie obowiązku zapłaty opłaty – z podmiotów dokonujących sprzedaży detalicznej lub sprzedających napoje do punktów sprzedaży detalicznej – na producentów, importerów oraz podmioty nabywające wewnątrzwspólnotowo napoje. Zmiana może się wiązać z wątpliwościami interpretacyjnymi i sporami w zakresie podmiotów obowiązanych do ponoszenia opłaty.
2. Bardzo korzystną zmianą jest wprowadzenie możliwości zwrotu opłaty „cukrowej” w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy albo eksportu od napojów, od których opłata została zapłacona na terytorium kraju. Procedura ta może być jednak skomplikowana, co pokazują sprawy zwrotu akcyzy polskich przedsiębiorców eksportujących rodzime wyroby alkoholowe za granicę.
3. Projekt dokonuje zmian porządkujących takich, jak zmiana definicji napoju polegającą na zastąpieniu odwoływania się do klasyfikacji PKWiU na rzecz Nomenklatury Scalonej (CN) oraz doprecyzowaniu, że opłatą „cukrową” są objęte napoje w postaci skoncentrowanej aby wyeliminować wątpliwości dotyczące objęcia opłatą tych produktów.
4. Projekt ustawy wskazuje naczelnika urzędu skarbowego jako organu właściwego do przekazania 96,5% kwoty pobranej opłaty oraz dodatkowej opłaty na rachunek bankowy Narodowego Funduszu Zdrowia;
5. W przypadku niewpłacania opłaty, projektodawca planuje również rozróżnienie sytuacji podmiotu unikającego jakichkolwiek podatków i opłat od sytuacji podmiotu, który działając w dobrej wierze pomylił się i sam bezzwłocznie naprawił swój błąd. Błędy większej i mniejszej wagi mają mieć odzwierciedlenie w sankcjach.

III. Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych

W zakresie podatków dochodowych projekt ustawy wyłączą z kosztów uzyskania przychodów dodatkowej opłaty, o których mowa w art.  92 ust. 21 (kary za niedopełnienie obowiązków) ustawy o wychowaniu w trzeźwości oraz w art. 12i ust. 1a i 1b (kara za niewpłacanie w terminie opłaty) ustawy o zdrowiu publicznym w zmienionej wysokości.

Gdyby mieli Państwo jakiekolwiek pytania, zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami.