Jak wpływać na zmiany społeczne i korzystać z nich podatkowo?

W Polsce biznes dostrzega potencjał łączenia celów finansowych z korzyściami społecznymi lub środowiskowymi. Zachętą do tego typu inwestycji jest ulga podatkowa.

Inwestowanie z intencją wywołania pozytywnego wpływu społecznego lub środowiskowego z jednoczesnym osiąganiem zysków finansowych, staje się coraz bardziej popularne na całym świecie, w tym także w Polsce. Inwestorzy angażując się w tego rodzaju działania łączą ze sobą osiąganie zysków finansowych oraz realny wpływ na poprawę życia, zrównoważony rozwój czy ochronę środowiska.

Czym jest impact investing?

Strategia, która łączy osiąganie celów finansowych z generowaniem mierzalnych korzyści społecznych lub środowiskowych nazywane jest impact investing. Kluczowym aspektem tej formy inwestowania jest świadome dążenie do wywołania pozytywnych zmian w społeczeństwie i środowisku, generując jednocześnie zysk z tej inwestycji. Inwestorzy, którzy decydują się na inwestowanie w myśl zasad impact investing, chcą nie tylko zarabiać, ale także przyczyniać się do budowy bardziej zrównoważonej gospodarki. Zagadnienie to jest zdecydowanie szersze niż realizacja zasad społecznej odpowiedzialności biznesu oraz działalności rozumianej jako filantropijna.

W Polsce impact investing to nowe zjawisko, jednak rosnące zainteresowanie tą formą inwestowania pokazuje, że inwestorzy dostrzegają jego potencjał. Ta strategia inwestycyjna oferuje unikalną szansę na łączenie celów finansowych z wartościami etycznymi, co czyni go atrakcyjną opcją dla inwestorów indywidualnych, jak również instytucji finansowych poszukujących długoterminowego i zrównoważonego zwrotu z inwestycji. Przyszłość impact investing w Polsce wydaje się być obiecująca, przede wszystkim w kontekście rosnącej świadomości społecznej i ekologicznej.

Impact investing a inne formy odpowiedzialnego inwestowania

Impact investing różni się od innych form odpowiedzialnego inwestowania, takich jak inwestowanie ESG (Environmental, Social, Governance) czy społecznie odpowiedzialne inwestowanie (SRI – Socially Responsible Investing). Chociaż wszystkie te formy inwestowania mają na celu zrównoważony rozwój, to inwestowanie ESG skupia się głównie na analizie środowiskowych, społecznych i zarządczych aspektów działalności przedsiębiorstwa, w celu zminimalizowania ryzyka i maksymalizacji długoterminowych zysków. SRI to inwestowanie w zgodzie z wartościami moralnymi i społecznymi inwestora, często z wykluczeniem sektorów uznawanych za kontrowersyjne, takich jak przemysł tytoniowy, zbrojeniowy czy paliw kopalnych. Impact investing koncentruje się natomiast na aktywnym dążeniu do wywierania bezpośredniego, pozytywnego wpływu na wybrane obszary życia społecznego lub środowiskowego, przy jednoczesnym oczekiwaniu zwrotów finansowych.

Korzyści finansowe z inwestowania społecznego

Jednym z bodźców zachęcających do inwestowania w społeczność są ulgi podatkowe przynoszące korzyści zarówno dla osób fizycznych, jak i prawnych angażujących się w zmiany społeczne. Podatnicy mogą skorzystać z ulgi podatkowej dla wspierających działalność społecznie użyteczną nazywaną ulgą na sponsoring. Sponsorując wydarzenie sportowe, kulturalne lub edukacyjne, można zaliczyć poniesione wydatki jako koszt uzyskania przychodu, co oznacza zmniejszenie podstawy opodatkowania. Dodatkowo, w ramach ulgi na sponsoring, sponsorujący może odliczyć 50 proc. tych wydatków jako dodatkowy koszt, co łącznie daje możliwość odliczenia 150 proc. wartości poniesionych nakładów.

W polskim systemie podatkowym przewidziana została również ulga na zabytki dla właścicieli lub współwłaścicieli zabytku nieruchomego. Ulga na zabytki pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania 50 proc. kosztów poniesionych na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane, które są niezbędne do zachowania lub przywrócenia wartości zabytku oraz kosztów poniesionych wydatków na wpłaty na fundusz remontowy. Koszty te mogą obejmować różnorodne działania związane z modernizacją, remontem, adaptacją czy rewitalizacją zabytkowych budynków. Ulga ta ma na celu wspieranie ochrony dziedzictwa narodowego poprzez inwestowanie w renowację i odbudowę obiektów zabytkowych. Inwestowanie w społeczność poprzez zachowanie i odnowę zabytków ma szczególne znaczenie, ponieważ takie działania nie tylko poprawiają jakość przestrzeni publicznej, ale także wspierają rozwój lokalnych społeczności, turystyki oraz zwiększają atrakcyjność regionów.

Filantropia, a możliwość skorzystania z ulg podatkowych

Istotnym element inwestowania w społeczność są również działania filantropijne polegające na przekazywaniu darowizn, które jednocześnie mogą okazać się dla darczyńcy korzystne z podatkowego punktu widzenia. Przekazując darowiznę m.in. na cele pożytku publicznego, kształcenie zawodowe czy odbudowę zabytków takich jak Pałac Saski, Pałac Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie, można nie tylko przyczynić się do wzrostu kapitału społecznego, rozwoju lokalnych społeczności oraz ochrony dziedzictwa kulturowego, ale również zmniejszyć podstawę opodatkowania. Osoby fizyczne mogą odliczyć do 6 proc. dochodu, natomiast osoby prawne do 10 proc. dochodu, jednak należy pamiętać, że jest to limit wspólny dla wskazanych powyżej darowizn i tych przekazanych na cele kultu religijnego oraz honorowego krwiodawstwa.

Wspieranie organizacji pożytku publicznego, kształcenia zawodowego czy odbudowy zabytków umożliwia darczyńcom aktywne uczestnictwo w rozwój społeczeństwa. Inwestowanie w te obszary wspiera tworzenie nowych miejsc pracy, rozwój edukacji oraz ochronę dziedzictwa kulturowego, co ma bezpośredni wpływ na jakość życia lokalnych społeczności, ale także daje możliwość skorzystania z ulg podatkowych przez darczyńców.

Podsumowanie

Strategia impact investing, ESG czy SRI są coraz bardziej popularnymi metodami inwestowania, które łączą zyski finansowe z dbałością o społeczne i środowiskowe wartości. Na ten moment system podatkowy w Polsce wychodzi naprzeciw społecznym inwestorom w niewielkim stopniu. Inwestorzy czy darczyńcy mogą skorzystać głównie z ulg podatkowych dotyczących sponsoringu czy wsparcia organizacji pożytku publicznego, jednak inwestowanie w społeczność to nie tylko korzystna inwestycja finansowa czy marketingowa, ale również sposób na budowanie lepszej przyszłości. Wraz z rosnącą świadomością społeczną czy ekologiczną w Polsce, wskazane strategie inwestycyjne prawdopodobnie będą zyskały na znaczeniu. Wprowadzenie kolejnych ulg podatkowych dla inwestujących w społeczność na pewno przyczyniłyby się do szybszego rozwoju tego trendu inwestycyjnego.

Artykuł opublikowany 14.02.2025 w Rzeczpospolitej.