Czy warto prowadzić biznes w formie spółki komandytowej

Prowadzenie biznesu w formie spółki komandytowej było w Polsce bardzo popularne, zwłaszcza wśród małych i średnich przedsiębiorców do czasu opodatkowania ich przychodów podatkiem dochodowym od osób prawnych w 2021 roku. Wciąż mogą one jednak stanowić atrakcyjną formę prowadzenia biznesu. To szczególnie dobra forma funkcjonowania dla firm, które cenią sobie elastyczność w zakresie dostępu do środków i niższe efektywne obciążenia fiskalne. Stanowią one również doskonałą alternatywę dla jednoosobowych działalności gospodarczych. Dlaczego?

Odliczenie CIT przez komplementariusza

Jednym z największych atutów spółki komandytowej jest możliwość odliczenia zapłaconego przez nią CIT przez komplementariusza, czyli wspólnika odpowiedzialnego za prowadzenie spraw spółki, pod warunkiem że jest on osobą fizyczną. Dzięki temu, w przypadku gdy spółka jest małym podatnikiem, efektywne opodatkowanie na poziomie spółki oraz wspólnika (CIT + PIT) może wynieść 17,3 proc., a gdy spółka nie jest małym podatnikiem – 19 proc. Ponadto efektywne opodatkowanie na poziomie spółki oraz wspólnika może wynieść jeszcze mniej, gdy spółka jest małym podatnikiem i wspólnik jednocześnie pozostawia część wypracowanych zysków w danym roku w spółce.

Dla porównania efektywne opodatkowanie zysków na poziomie właścicielskim z klasycznej spółki z o.o. wynosi nieco ponad 34 proc. i nieco ponad 26 proc. w przypadku małego podatnika CIT.

Spółka komandytowa pozwala na znaczne obniżenie łącznego obciążenia podatkowego, jeśli komplementariusz jest osobą fizyczną. W praktyce najczęściej spotykaną konfiguracją w przypadku biznesów prowadzonych w formie spółek komandytowych jest zatem uczynienie właściciela biznesu komplementariuszem, a więc odwrotnie, niż wyglądały struktury sprzed czasów opodatkowania spółek komandytowych CIT. Oczywiście klasyczna formuła spółki komandytowej, w której to osoba fizyczna jest komandytariuszem, a komplementariuszem pozostaje osoba prawna (np. spółka z o.o.) wciąż jest możliwa, jednak zasadniczo będzie ona mniej efektywna podatkowo. Komandytariusz będący osobą fizyczną co prawda korzysta ze zwolnienia z opodatkowania zysków podchodzących ze spółki komandytowej, jednak są one limitowane do 50 proc. przychodów, a wartość zwolnionych przychodów nie może przekroczyć 60 000 zł w roku podatkowym.

Korzystanie z estońskiego CIT przez spółkę komandytową

Spółka komandytowa może także skorzystać z tzw. estońskiego CIT, który pozwala na odroczenie płatności podatku do momentu wypłaty zysku przez spółkę. To atrakcyjne rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy preferują reinwestowanie zysków zamiast ich wypłaty. Korzystanie z estońskiego CIT pozwala również na utrzymanie efektywnego opodatkowania na satysfakcjonującym poziomie. Oczywiście, żeby skorzystać z estońskiego CIT, spółka komandytowa musi również spełniać dodatkowe warunki (jak choćby struktura zatrudnienia czy przychodów).

Zryczałtowana składka zdrowotna

Od 2022 roku, tj. od momentu uzależnienia poziomu obciążenia składką zdrowotną od dochodów, atut w postaci możliwości płacenia zryczałtowanej składki zdrowotnej ma ogromne znacznie. Otóż w 2024 roku wspólnik spółki komandytowej uiszcza zryczałtowaną składkę zdrowotną w wysokości niespełna 700 zł miesięcznie. To w praktyce zazwyczaj znacznie niższa kwota niż w przypadku np. prowadzenia działalności gospodarczej w formie JDG, gdzie składka zdrowotna jest uzależniona od dochodów.

Elastyczność w dostępie do środków

W porównaniu ze spółkami kapitałowymi, takimi jak spółka z o.o., spółka komandytowa oferuje większą elastyczność w zakresie dostępu do środków finansowych. Wspólnicy mogą swobodniej wypłacać zyski w ciągu roku, co sprawia, że prowadzenie spółki komandytowej daje wspólnikom większą elastyczność w zakresie dostępu do środków spółki. W praktyce oznacza to, że wspólnicy mogą decydować o wypłacie zaliczek zasadniczo w dowolnym momencie i w dowolnej wysokości, co daje im większą swobodę w zarządzaniu środkami finansowymi niż w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, gdzie takie wypłaty podlegają bardziej rygorystycznym regułom.

Brak daniny solidarnościowej

Danina solidarnościowa to dodatkowy podatek, który w Polsce obowiązuje od 2019 roku i dotyczy osób fizycznych o dochodach przekraczających 1 mln zł rocznie. Wynosi 4 proc. od nadwyżki dochodów ponad ten limit. Są go zobowiązane płacić m.in. osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę czy generujące przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Kolejnym z istotnych atutów spółki komandytowej jest brak obowiązku płacenia daniny solidarnościowej, gdyż zyski wypłacane wspólnikom nie zostały objęte jej zakresem.

To dodatkowy argument za wyborem tej formy działalności przez przedsiębiorców.

Spółka komandytowa ma też wady

Choć spółka komandytowa ma liczne zalety, to w podatkowym świecie nie ma róży bez kolców. Istnieją również wady prowadzenia działalności w tej formie, które zmniejszają jej atrakcyjność – zwłaszcza w stosunku do czasów sprzed objęcia ich opodatkowaniem CIT.

1. Ograniczona odpowiedzialność, ale kosztem podatkowej efektywności – wybór nie jest prosty

Jednym z głównych mankamentów prowadzenia działalności w formie spółki komandytowej jest brak możliwości zachowania pełnej efektywności podatkowej przy jednoczesnym ograniczeniu odpowiedzialności wspólników. W przeciwieństwie do sytuacji sprzed 2021 roku, kiedy spółka komandytowa była transparentna podatkowo (nie płaciła CIT, a zyski były opodatkowane bezpośrednio u wspólników), osiągnięcie efektywnie pojedynczego opodatkowania jest możliwe wyłącznie dla komplementariuszy będących osobami fizycznymi.

Komplementariusze z kolei odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, co może zniechęcać przedsiębiorców do tej formy prowadzenia biznesu, którzy stawiają przede wszystkim na ochronę prywatnego majątku i oddzielenia go od ryzyka biznesowego.

2. Konieczność dwuetapowego przekształcenia z jednoosobowej działalności gospodarczej

Dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, które chciałyby przekształcić się w spółkę komandytową, proces ten wymaga dwuetapowego przekształcenia – najpierw w spółkę z o.o., a następnie w spółkę komandytową. Co prawda nie jest to co do zasady skomplikowany i czasochłonny proces, jednak dwuetapowość wiąże się z dodatkowymi kosztami oraz formalnościami prawnymi.

Komentarz Autora

Prowadzenie biznesu w formie spółki komandytowej wciąż może być atrakcyjną opcją dla przedsiębiorców ceniących sobie elastyczność w zakresie dysponowania środkami oraz niskie efektywne opodatkowanie. Szczególnie korzystna może być dla firm o prostych strukturach, w których ryzyko działalności jest relatywnie niewielkie, a właściciele cenią sobie wygodę i swobodę w dostępie do środków. Jest to w szczególności znakomita alternatywa dla przedsiębiorców, którzy osiągnęli już pewną skalę w swoich jednoosobowych działalnościach gospodarczych i chcieliby poprawić swoją efektywność podatkową przy zachowaniu elastyczności.

Spółka komandytowa to również rozwiązanie, które powinny rozważyć osoby planujące długoterminowe reinwestowanie zysków. Wówczas dodatkowym atutem będzie możliwość skorzystania z preferencyjnych rozwiązań podatkowych, takich jak estoński CIT. Dla przedsiębiorców poszukujących pełnej ochrony swojego majątku bardziej odpowiednie mogą okazać się inne formy prowadzenia działalności. Mogą oni także rozważyć „klasyczną” konfigurację spółki komandytowej, w której to osoba fizyczna jest komandytariuszem, godząc się jednocześnie z niższą efektywnością podatkową.