1. Zasady zwolnienia z VAT dla usług zakwaterowania
   

Ustawa o VAT przewiduje, że usługi zakwaterowania są co do zasady opodatkowane stawką 8% VAT. Od tej zasady są jednak wyjątki – w przypadku usług zakwaterowania w bursach, internatach czy domach studenckich możliwe jest ich zwolnienie z VAT. Przede wszystkim usługi tego typu są zwolnione z VAT jeżeli świadczone są przez szkoły lub uczelnie. Ustawa o VAT nie wyklucza jednak możliwości zwolnienia z VAT dla usług świadczonych przez inne podmioty, o ile mają one umowę ze szkołą lub uczelnią na zakwaterowanie ich uczniów lub studentów.

Czy brak takiej umowy wyklucza możliwość zastosowania zwolnienia z VAT? Taki pogląd przedstawił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 24 lipca 2023 r. sygn. 0113-DKIPT1-1.4012.336.2023.2.AK.

Ze stanowiskiem tym nie zgodził się podatnik, który prowadzi bursę i świadczy usługi zakwaterowania uczniów, lecz nie ma umowy ze szkołą. Podatnik argumentował, że zakres zwolnienia z VAT wskazany w ustawie o VAT jest zbyt wąski. Dyrektywa VAT przewiduje bowiem zwolnienie z opodatkowania usług ściśle związanych z kształceniem przez podmioty prawa publicznego lub inne instytucje, których cele są uznane za podobne przez kraj członkowski UE. Zdaniem podatnika, jest on właśnie taką „inną instytucją”.

Spór trafił do sądu administracyjnego. Argumenty podatnika nie przekonały jednak WSA, który w wyroku I SA/Wr 806/23 oddalił skargę. Zdaniem sądu warunki zwolnienia wskazane w treści ustawy VAT były jednoznaczne i w tej sytuacji nie zostały spełnione. Sąd nie stwierdził także niezgodności przepisów polskich i unijnych – uznał, że prawo krajowe może uściślać czym są owe „inne instytucje” poprzez na przykład wymów zawarcia umowy ze szkołą lub uczelnią, której uczniowie lub studenci korzystają z zakwaterowania.

Spór ten prawdopodobnie będzie kontynuowany przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Warto więc mieć na uwadze, że pojęcie usług zakwaterowania może wiązać się z różnymi skutkami podatkowymi w VAT, zaś granice zwolnienia i opodatkowania mogą być obszarem wątpliwości.

2. Podatek od nieruchomości w portach rzecznych.

Inwestycje budowlane obejmują coraz częściej również infrastrukturę nietypową – w tym portową np. mariny. Budowa i użytkowanie infrastruktury portowej prowadzi zaś do pytań o skutki podatkowe, w tym w podatku od nieruchomości.

Naczelny Sąd Administracyjny wydał niedawno precedensowe, korzystne dla podatników orzeczenie w sprawie o sygn. III FSK 4345/21 dotyczące opodatkowania RET infrastruktury portowej. Przedmiotem rozstrzygnięcia sądu była ocena możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie przepisu ustawy, który stosował pojęcie „infrastruktury portowej”. Utrwalona praktyka stosowania prawa zawężała więc zwolnienie z opodatkowania wyłącznie do tych portów, które są zdefiniowane jako morskie w odrębnych przepisach prawa.

Natomiast w tej sprawie sąd przyjął pogląd odmienny. Uznał, że nie ma powodu aby treść ustawy podatkowej interpretować poprzez odwołanie się do innych przepisów prawa. Znaczenie słownikowe pojęcia „infrastruktura portowa” obejmuje więc zdaniem sądu nie tylko porty morskie, ale także porty rzeczne, budowle infrastruktury zapewniającej dostęp do tych portów oraz grunty pod nie zajęte pod te porty.

Precedensowy charakter orzeczenia NSA stwarza więc szansę dla podatników na zmniejszenie obciążeń podatkowych lub odzyskanie nadpłaconego podatku. Jednocześnie trzeba mieć na uwadze, że wyrok ten może, lecz nie musi oznaczać przyjęcia nowego spojrzenia przez organy podatkowe na ten problem. W każdym przypadku ryzyka i korzyści należy więc zweryfikować i ocenić odrębnie.

3. Termin raportowania o spółkach nieruchomościowych – 2 kwietnia 2024 r.

Warto pamiętać o zbliżającym się terminie na złożenie do organów podatkowych informacji o strukturze udziałowej spółek nieruchomościowych.

Informacja ta obejmuje wskazanie podmiotów posiadających pośrednio lub bezpośrednio akcje spółki nieruchomościowej, ewentualnie udziały, ogół praw i obowiązków, tytuły uczestnictwa oraz prawa o podobnym charakterze – z perspektywy spółki nieruchomościowej. Analogiczny obowiązek obowiązuje także wspólników (udziałowców, akcjonariuszy, etc) takich spółek.

Informacja obejmuje stan na ostatni dzień roku podatkowego spółki nieruchomościowej, a jeżeli nie jest on podatnikiem podatku dochodowego, na ostatni dzień jej roku obrotowego.

Obowiązki informacyjne mogą dotyczyć także podmiotów zagranicznych, nawet jeżeli nie są one podatnikami podatku dochodowego w Polsce. Jest to o tyle istotne, że złożenie takiej informacji w praktyce wymaga posiadania numeru PESEL / NIP, nadanego przez polską administrację podatkową.

Zakres obowiązku informacyjnego i sposoby jego realizacji wciąż budzą wątpliwości w praktyce, pomimo wydania w ubiegłym roku interpretacji ogólnej przez Ministra Finansów w tym względzie (sygn. DD5.8203.7.2022). Warto więc szczegółowo przyjrzeć się obowiązkom wynikającym z przepisów o CIT / PIT, aby ich realizacja w praktyce nie prowadziła do powstania ryzyk podatkowych.