Zdaniem ministra finansów wielu leasingodawców zbyt pochopnie raportowało umowy leasingu jako schematy podatkowe. Minister rozwiewa zatem wątpliwości, choć problem pozostaje.
Interpretacja ogólna ministra finansów z 24 grudnia 2024 r. (DTS5.8092. 4.2024) dotycząca leasingu operacyjnego w kontekście obowiązków raportowania schematów podatkowych (MDR) potwierdza, że wielu leasingodawców zbyt pochopnie raportowało umowy leasingu jako schematy podatkowe. Trudno jednak dziwić się leasingodawcom – jest to efekt nieprecyzyjnych regulacji oraz wysokich sankcji grożących za niedopełnienie obowiązków raportowych.
Co wynika z interpretacji ministra finansów
Z interpretacji jednoznacznie wynika, że samo zawarcie umowy leasingu operacyjnego nie stanowi automatycznie schematu podatkowego. Minister finansów zwrócił w interpretacji uwagę na kilka kwestii.
1. Nie każda umowa leasingu spełnia definicję schematu podatkowego. Leasing operacyjny jest powszechnym sposobem finansowania i nie może być uznawany za schemat podatkowy tylko dlatego, że umowy leasingowe są ustandaryzowane i szeroko stosowane w obrocie gospodarczym.
2. Spełnienie ogólnej cechy rozpoznawczej (ujednolicona dokumentacja) nie wystarcza. Aby leasing operacyjny został uznany za schemat podatkowy, musi być spełnione również kryterium głównej korzyści, czyli podstawowym motywem jego zawarcia musi być oszczędność podatkowa.
3. Obowiązek raportowania może spoczywać na leasingobiorcy, niekoniecznie na leasingodawcy. To leasingobiorca najlepiej wie, dlaczego wybrał leasing zamiast innej formy finansowania, a zatem to on w pierwszej kolejności powinien analizować, czy pojawia się obowiązek raportowania.
4. Leasingodawcy nie muszą aktywnie poszukiwać informacji o celach leasingobiorcy. W praktyce oznacza to, że leasingodawca nie powinien raportować schematu, jeśli nie posiada informacji, że leasingobiorca zawarł umowę głównie z powodów podatkowych.
Skąd się brały wątpliwości dotyczące raportowania leasingu
Wnioski te nie są dużym zaskoczeniem dla środowiska doradców podatkowych. Od lat podkreślano, że leasing operacyjny rzadko spełnia kryteria schematu podatkowego. Dlaczego więc tak wielu leasingodawców raportowało go jako MDR?
Głównym problemem jest nieprecyzyjność regulacji. Przepisy o MDR są nacechowane nieostrymi pojęciami i nie dają podatnikom jednoznacznych odpowiedzi, kiedy raportowanie jest konieczne. W efekcie obawa przed sankcjami (sięgającymi nawet milionów złotych) skłoniła leasingodawców do nadmiernej ostrożności i masowego raportowania leasingu jako schematu podatkowego.
Dodatkowym problemem jest praktyka dyrektora KIS, który uporczywie odmawia wydawania interpretacji indywidualnych w zakresie MDR (dopiero po niemal pięciu latach obowiązywania przepisów wydano pierwszą interpretację indywidualną w tym zakresie). Pomimo wyraźnych stanowisk sądów administracyjnych, w tym NSA, podatnicy nadal mają problem z uzyskaniem jednoznacznego potwierdzenia swoich obowiązków w drodze interpretacji indywidualnej. W takiej sytuacji leasingodawcy raportowali „na zapas”, by uniknąć potencjalnych konsekwencji.
Podstawa prawna:
– art. 86a-86o ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 111)
Artykuł opublikowany 17.03.2025 w Rzeczpospolitej.
Artykuł autorstwa: Damiana Libertowskiego.
FAQ
Czy każda umowa leasingu operacyjnego stanowi schemat podatkowy wymagający raportowania?
Nie — jak wynika z interpretacji ogólnej Ministerstwo Finansów, samo zawarcie umowy leasingu operacyjnego nie powoduje automatycznie uznania jej za schemat podatkowy.
Co oznacza „schemat podatkowy” w kontekście leasingu operacyjnego?
Schemat podatkowy to uzgodnienie, które spełnia m.in. ogólne cechy rozpoznawcze określone w art. 86a §1 pkt 6 lit. d Ordynacji podatkowej oraz kryterium głównej korzyści — czyli gdy głównym celem jest uzyskanie korzyści podatkowej.
Jakie warunki muszą być spełnione, by leasing mógł być uznany za schemat podatkowy?
Kluczowe są dwa warunki:spełnienie ogólnej cechy rozpoznawczej — np. ujednolicona dokumentacja czy umowa stosowana u wielu podmiotów oraz – kryterium głównej korzyści — gdy uzyskanie korzyści podatkowej było decydującą przesłanką wyboru tej formy leasingu.
Co oznacza, że „kryterium głównej korzyści” jest spełnione?
Oznacza to, że: wybrany sposób działania prowadzi do korzyści podatkowej (np. obniżenie zobowiązania podatkowego), uzyskanie tej korzyści było głównym lub jednym z głównych powodów zawarcia umowy, istniała alternatywna, racjonalna ścieżka działania, której celem nie była korzyść podatkowa.
Jaki podmiot ponosi obowiązek raportowania w przypadku leasingu operacyjnego?
Leasingobiorca — jako strona, która najczęściej zna motywację zawarcia umowy, Leasingodawca — tylko jeśli posiada wiedzę lub powinien mieć wiedzę, że głównym celem była korzyść podatkowa.
Czy leasingodawca musi samodzielnie zbadać motywację leasingobiorcy przy każdej umowie?
Nie. W interpretacji MF wskazano, że leasingodawca nie ma obowiązku aktywnego poszukiwania informacji o motywach klienta, jeżeli nie otrzyma takiej wiedzy i umowa ma standardowy charakter.
Czy „standardowa” umowa leasingu operacyjnego automatycznie uniknie traktowania jako schemat?
Tak — jeśli umowa jest zawarta w warunkach rynkowych, a głównym celem nie jest korzyść podatkowa, nie spełnia warunku głównej korzyści i nie będzie uznana za schemat podatkowy.
Dlaczego wielu leasingodawców wcześniej raportowało leasing jako schemat podatkowy?
Ponieważ przepisy MDR były nieprecyzyjne, a sankcje za brak raportowania bardzo wysokie – co prowadziło do nadmiernej ostrożności i masowego raportowania, nawet gdy nie było to konieczne.
Jakie są konsekwencje nieuwzględnienia obowiązku raportowania, gdy leasing faktycznie stanowi schemat?
Może to skutkować: koniecznością zapłaty kary za brak zgłoszenia, odpowiedzialnością podatkową i koniecznością przedstawienia informacji MDR. Nie każdy leasing wymaga raportowania, ale konieczna jest analiza.
Co powinni zrobić przedsiębiorcy/leasingodawcy przed zawarciem umowy leasingowej, by uniknąć ryzyka?
- przeanalizować, czy umowa ma charakter standardowy czy jest skonstruowana głównie dla korzyści podatkowej;
- dokumentować motywy finansowe (np. potrzeba finansowania, korzyści ekonomiczne) a nie wyłącznie podatkowe;
- leasingodawca powinien regularnie weryfikować, jakie informacje posiada o motywach klienta;
- w razie wątpliwości skonsultować z doradcą podatkowym.